فتق شکمی

فتق یک بیماری شکمی است و زمانی‌ پیش میاید که لایه ‌های درونی‌ عضلات شکمی ضعیف شده باشند. که این امر منجر به پارگی یا کشیدگی بیش از حد در ناحیه جداره شکم یا دیافراگم می گردد.

یکی از رایج ترین علائم فتق، وجود یک برآمدگی دردناک و قابل مشاهده در ناحیه شکم است. همراه شدن این بیماری با تب و حالت تهوع نشانه عارضه دار شدن این بیماری است.

فتق ممکن است بر اثر وارد شدن فشار زیاد به قسمت های دیواره شکم، افزایش سن، جراحت، یک برش یا زخم کهنه یا یک ضعف مادر زادی به وجود آید.

هر کس ممکن است در هر سنی به فتق دچار شود. در بیشتر موارد فتق در کودکان مادرزادی و در بزرگسالان به دلیل یک ضعف طبیعی یا فشارناشی از بلند کردن جسم سنگین، سرفه مداوم، مشکل در اجابت مزاج یا دفع ادرار است.

روش های معاینه و تشخیص فتق

• در حالت ایستاده کیسه فتق قابل لمس است. در نتیجه پزشک از بیمار می‌خواهد که بایستد و سرفه کند یا زور بزند. این کیسه‌های کوچک در حالت سرفه یا زور زدن به دست پزشک ضربه میزنند و قابل تشخیص‌ هستند.

• در فتق ‌های دیافراگمی و درونی‌ که علائم و نشانه های بیرونی ندارند، معاینه و تشخیص به وسیله گاستروسکپی-آندوسکوپی معده و سونوگرافی انجام می شود. در روش سونوگرافی پزشک میتواند نوع و محل دقیق فتق را تشخیص بدهد.

• همچنین رادیوگرافی و سی‌ تی‌ اسکن نیز پزشک را در چگونگی و محل دقیق فتق یاری می‌کند.

درمان فتق شکمی

روش درمانی هر فرد به اندازه فتق و شدت علائم آن بستگی دارد. بر این اساس روش های درمانی که برای فتق های شکمی وجود دارد؛ شامل تغییر رویه ی زندگی، مصرف برخی دارو ها و جراحی است.

درمان قطعی این بیماری جراحی است. رعایت برخی نکات و مصرف داروها فقط علائم بیماری را کاهش می دهند و به روند بهبودی کمک می کند.

جراحی

پزشک جراح روش جراحی مناسب را با توجه به عواملی مانند سن بیمار، نوع فتق، شرایط عمومی، سلامت بیمار و … تعیین می کند. که شامل دو روش جراحی باز و استفاده از لاپاراسکوپی است.

جراحی باز

این روش عمومی‌ترین روش در جراحی فتق است. جراح در آن با ایجاد یک برش چند سانتی بر روی شکم، در قسمتی از بالای توده فتق، می تواند به نواحی داخلی دسترسی داشته باشد و عمل ترمیم فتق را به پایان برساند. سپس ترمیم پوست با چسب یا بخیه انجام می‌شود.

این روش اغلب برای بیماران جوان و فتق های کوچک کاربرد دارد. این روش با بیهوشی کامل با بی حسی موضعی انجام می گردد. در این روش احتمال عود یا بروز مجدد بیماری بسیار زیاد است.

لاپاراسکوپی

در روش لاپاراسکوپی، برشی بر روی شکم انجام نخواهد شد. جراح تنها با ایجاد حفره‌های کوچکی (معمولاً ۳ عدد) و به کمک ابزار خود و دوربینی که در اختیار دارد عمل فتق را انجام می دهد.

در این روش احتمال ابتلا به انواع عفونتها، خونریزی مداوم و درد های مزمن کاهش می یابد. اما انجام لاپاراسکوپی می تواند ریسک آسیب به سایر نواحی بدن را افزایش دهد. بنابراین این عمل باید تنها توسط پزشکی متخصص و مجرب صورت گیرد.

این روش مناسب فتق هایی است که مرتباً تکرار می شوند. این جراحی توسط بیهوشی کامل انجام می گیرد و معمولاً عمل به مدت یک ساعت به طول می انجامد.

مقایسه جراحی باز و روش لاپاراسکوپی فتق

جراحی باز به دوره استراحت بیشتری نیاز دارد و ممکن است مجبور شوید تا ۶-۹ هفته پس از عمل استراحت کنید. در حالی که عمل لاپاروسکوپی طول درمان و استراحت کوتاه تری دارد. اما امکان بازگشت فتق در عمل لاپاروسکوپی بیشتر است.

راه پیشگیری از بروز مجدد فتق

جهت جلوگیری از بازگشت این بیماری بهتر است ناحیه ی عمل شده را توسط مش یا توری کوچک پلاستیکی ببندید. این روش علاوه بر پیشگیری از عود مجدد، می تواند سبب ترمیم سریع تر بخیه ها شود.

رﮊیم غذایی مناسب پس از عمل فتق شکم

می بایست تا عصر روز عمل چیزی خورده نشود تا دستگاه گوارش فرصت لازم برای رسیدن به شرایط قبل از عمل را پیدا کند.

سپس می توان مایعات غذاهای سبک مثل سوپ و همچنین غذاهایی که باعث جلوگیری از یبوست می شوند را مصرف کنید. این غذاها شامل سالاد و سبزیجات و میوه جات( نه آبمیوه) هستند.